Massugueto(-di-chin)
Helianthemum canum
Cistaceae
Noms en français : Hélianthème blanc, Hélianthème des chiens.
Descripcioun :Aquesto massugueto di flour jauno trachis dins la garrigo e li relarg roucassous. Li fueio an ges d'estipulo. Pèr la destria de Helianthemum italicum fau bèn regarda lou dessouto di fueio qu'èi blanc que i'a un mouloun de péu estela (fotò). Au contro Helianthemum italicum a pas jamai de péu estela. Coumpara emé la massugueto-d'Itàli e peréu lis àutri massugueto di flour jauno.
Usanço :Li massugueto èron acampado en Espagno pèr la farmacìo tradiciounalo e soun couneigudo pèr lucha contro li microbe (poulifenòu).
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 5 à 30 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Helianthemum
Famiho : Cistaceae
Ordre : Malvales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 8 à 16 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2200 m
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Garrigo
- Roucaio
- Tepiero seco
Estànci : Termoumediterran à Aupen
Couroulougi : Éurimediterranenco
Ref. sc. : Helianthemum canum (L.) Baumg., 1816
(= Helianthemum oelandicum subsp. incanum (Willk.) G.López, 1992 )
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753